500-1500

      

 IN DE MIDDELEEUWEN  had je een standen maatschappij. Mensen waren niet gelijk. Bovenaan stonden de Geestelijken (van de kerk) en de Adel. Zij hadden de macht over het land. Onderaan de boeren en burgers die hard werkten en belasting betaalden aan de adel. 

1e stand: Geestelijken (Kerk)

2e stand: Adel  

3e stand: Burgers en boeren

Elke stand zijn eigen leven, zijn eigen muziek. 

 1e STAND: GEESTELIJKEN 

Fra Angelico Christ Glorified 14e eeuw

Na 800 speelde de kerk een grote rol in het leven van de mensen. Het doel was voor iedereen om zo te leven dat je na de dood in de hemel terecht kwam. Daarom hadden de geestelijken veel invloed.

Kunstenaars, dus ook componisten van liederen en muziek hadden als hoofdonderwerp het Christelijk geloof, het lijden van Christus en de Maria verering. Zelfs de naam van een kunstenaar was niet belangrijk bij een werk en vaak ook onbekend. Er was veel muziek in de kerk. 

2E STAND: ADEL

Muzikanten (troubadours) die langs de kastelen reisden zongen verhalen over het leven bij andere voorname families. Zo bleef men van elkaars leven op de hoogte. (net een soap) Het was normaal dat op kastelen gezongen en gedanst werd tijdens de maaltijden. (zie filmpje) Voor een kasteelvrouw was het prima om te zingen en vooral harp of luit te spelen.

 de luit

Een filmpje van Marc Sanders. Gemaakt voor de Riddertentoonstelling (toen nog) in Delft

3e STAND: BOEREN EN BURGERS

Boerenbruiloft van Pieter Breughel de Oude Doedelzakspelers verzorgen de muziek.

Net als nu was muziek belangrijk in de Middeleeuwen. Zonder radio als muziek en nieuwsbron was men afhankelijk van berichten die werden overgebracht door b.v. de stadsomroeper en muzikanten/speelmannen die voor vermaak zorgden in de dorpen en stadjes.

Lucas van Leyden. Een gravure van muzikanten/speelmannen

Deze muzikanten waren arm en deden alles om maar wat geld te verdienen, daarom waren ze tegelijkertijd jongleur en goochelaars en leerden ze dieren kunstjes (apen, honden)

Elke stad had zijn eigen betaalde stadsmuzikanten. Ze stonden ’s ochtends en ’s avonds op de toren om te spelen op de trompet of schalmei. De poorten werden dan geopend en ’s avonds weer gesloten.

Ze speelden signalen bij gevaar of muziek bij binnenkomst van belangrijke personen. Deze muzikanten of speelmannen maakten ook muziek op bruiloften in kerken en op (gilde) feesten.

 de schalmei

 

OPDRACHT: Denk na op welke manier muziek indruk op je maakt. Hoe reageer je?  Gebruik je je kennis, je gevoel, je voorstellingsvermogen, wil je bewegen of (meestal) is het een combinatie van deze factoren?

MUZIEK UIT DE MIDDELEEUWEN: Met dit uitgangspunt ga je luisteren naar de volgende  muziek. Schrijf of teken wat je voelt, weet of wat je voor je ziet. (zie werkblad)

BB ME werkblad

WAT HOORDEN DE KINDEREN? 1, Bakkershoorn; was er weer vers brood dan werd er door de bakkersknecht op de hoorn geblazen om de mensen te informeren. 2. Bellicha (oorlogzuchtige vrouw) een dans met trommel en schalmei.  3. Santa Maria, een lied gezongen ter ere van Maria 4. Boerendans ,met doedelzak 5. Luitmuziek, parlamento (praten) 6. Virtuose blokfluitmuziek 7. Spaanse hofmuziek

De muziek is uit de 13e, 14e en 15e eeuw. Bronnen; Camerata Trajectina/Bakkershoorn en Boerendans/Globe 1996. Ensemble Unicorn/Bellicha en Virtuose blokfluit/ Naxos 1994 Jordi Savall en zijn ensemble Santa Maria en Spaanse hofmuziek /Astree Naive/ Compostela 93

Kijk verder naar het filmpje over een riddertoernooi. De muziek speelt hier ook een belangrijke rol.

Het filmpje is  gemaakt door  Marc Sanders voor de Ridder tentoonstelling in het legermuseum (toen nog) in Delft. Zie:

 

 

LIED: WAT WEET JE VAN VROEGER (Tekst en muziek van Wim Schelling)

Da da da dap, da dap, da dap, da dap 2x

Wat weet je van vroeger, van ridders en kastelen? Hoe dansten ze een hofdans en hoe klonk hun lied. Een nar en een minstreel een jonkvrouw een heer. ’t Is al lang geleden. Hoe was het ook alweer.

Da da da dap, da dap, da dap, da dap 2x

Wat weet je van vroeger, van koningen en keizers? Van Willem van Oranje, de slag bij Waterloo. Ze streden en vochten haast iedere keer. ’t Is al lang geleden. Hoe was het ook alweer.

Da da da dap, da dap, da dap, da dap 2x

Wat weet je van vroeger, de Dikke en de Dunne De twee beroemde sterren van het witte doek. Wie kent Charley Chaplin en Marilyn Monroe. Hear The Sound of Music. Do you know. Da da da dap, da dap, da dap, da dap 2x