Alles is ritme

Dit filmpje gaat over de muziekcultuur van het volk in Baro. “Er is geen beweging zonder ritme” zeggen ze daar in Guinee. Floris Leeuwenberg en Thomas Roebers hebben daar een heel verhelderend filmpje over gemaakt. Kijk en luister! 

Wat kun je hiermee in de lessen? Ten eerste inspireren deze beelden natuurlijk heel sterk. Je krijgt bijna vanzelf ideeen voor toepassingen van het abstracte begrip RITME voor kinderen. 

Lopen, werken, praten is de basis voor ritme in het filmpje. Vervolgens benadrukken en luisteren naar elkaar. 

OB. Bij jonge kinderen werkt lopen en bewegen op muziek/ritme heel goed. In de maat lopen/stampen op MUZIEK/RITME en allemaal tegelijk stoppen bij STILTE . Naar elkaar luisteren bij een ritme voor en na klappen en volksdansen. Dit is een goed begin om ritme met elkaar te ervaren. Zie verder mijn lessen bij OBAfrika

 MB Oudere kinderen kunnen eenvoudige ritmes klappen en verzinnen. Maak er gebruik van en laat een kind zelf een eenvoudig ritme bedenken en op divers materiaal uit voeren (kinderen zoeken….stokjes, dozen, trommels, tafel….) De grote groep kan dat ritme dan b.v naklappen. zie verder mijn lessen bij MB Afrika en Z-Amerika

BB De bovenbouwers krijgen na het zien van dit filmpje zelf ideeen. (…rappen, beatbox) Vraag hen ernaar. Wat kunnen ze zelf of samen met de groep of in een klein groepje. Zie verder mijn lessen van de BB Afrika en Z-Amerika

(Bedankt Jelle voor de tip) 

Kinderboekenweek 2017

Het liedje en vooral de dans van KvK is erg populair. 

Griezelen, gruwelijk eng! Wat een mooi thema voor de kinderboekenweek. En wat kun je er veel mee. 

In liedbundel Eigenwijs/Kleuterwijs staan veel boeven, heksen en spookliedjes. In Swingen als een Kangoeroe  van Jeroen Schipper het lied Monsterfanfare. 

Voor de OB is de heks van Dovenetel een leuk lied zie filmpje. Voor de MB is er heel veel keus in liedjes zie hierboven. Voor zowel de OB, MB als BB zijn er veel mogelijkheden om “griezelmuziek” te maken. Als intro bij een liedje of als zelfstandig muziekstukje of hoorspel. Bij elke bouw werk ik het verder uit.

Verbeeldingskracht 2

Science_Girl

Nu wat praktische voorbeelden van hoe je met de kinderen een liedje op hun eigen manier kan spelen en zingen. En voor de MB en BB ook zelfstandig muziek maken naar aanleiding van een thema in de muziekwerkplaats. 

Kleuters vinden het heerlijk om mee te denken. Wat kan er veranderen in een liedje? de tekst, of zacht zingen enz…Welke bewegingen passen erbij? Wanneer gebruik je instrumenten? Als leerkracht moet je stilstaan bij de structuur van het liedje en de kinderen hier bewust van laten worden. Zie onderstaande link.

OB Tjiep tjiep tjiep

De structuur van het liedje (2 zinnen) is de basis voor de middenbouwers, om zelf ideeen te ontwikkelen. Welke bewegingen passen erbij? Welke instrumenten? Hoe kun je het lied uitvoeren? (allen, solo, in stukken knippen, uitbeelden..)  

Leer eerst het lied aan. Maak de kinderen bewust van de 2 zinnen (over zee en strand)  A. Bedenk met elkaar bewegingen en een passende begeleiding.

B. Je kunt de groep ook verdelen in kleine groepjes. Een groepje om bewegingen (dansje) te bedenken. Een groepje voor de begeleiding op instrumenten (of klappen). Een groepje met alleen zang. Solo/allen/ om de beurt een stukje enz… Zie onderstaande link.

MB Ga je mee 

De bovenbouwers kunnen zelf aan de slag met zelf muziek maken. In kleine groepjes zelfstandig (wel regels afspreken en tijdslimiet). In de grote groep o.l.v. de leerkracht, met veel inbreng van de leerlingen. Zie onderstaande link.

BB muziekwerkplaats

HERFST VOOR DE BB

Voor de BB een opdracht voor de muziekwerkplaats.* (kijk hier voor de les) Gyorgy Ligeti schreef voor de piano Herfst in Warschau. Kunnen de kinderen dat horen? En kunnen ze zelf ook muziek maken geïnspireerd door de herfst?

*Kun je geen muziekwerkplaats doen (met ± 9 kinderen in een apart lokaal.) dan maak je er een groepsles van en i.p.v. muziek maken kan de groep een verhaal schrijven of tekenen of een dans verzinnen n.a.v. de muziek. En er is misschien wel mogelijkheid om 1 groepje van 3 kinderen ergens in school te laten oefenen op instrumenten. Aan het eind van de les bespreek je de resultaten.

De tijd van Jan Schoonhoven (1914-1994)

Toevallig was ik gister in het Prinsenhof in Delft om een groep kinderen te begeleiden bij de tentoonstelling over de Delftenaar Jan Schoonhoven, een vernieuwend kunstenaar in zijn tijd. Toen en ook nu wereldberoemd.

images foto van Courtery/David Zwirner Gallery

Ellen (onze gids) vertelde er mooie verhalen bij. Zo ook dat Anita, de vrouw van Schoonhoven samen met Jacques Waisvisz jazzconcerten organiseerden die door de Schoonhovens grotendeels zelf betaald werden. Smorjazz heette het, van 1974-1995 georganiseerd in het Waagtheater, het was een begrip bij veel Delftenaren.

Smorjazz, was free jazz, geïmproviseerde muziek. Onder andere Misha Mengelberg, Han Bennink en Willem Breuker waren muzikanten die veel experimenteerden met klank, uitdrukking  en samenspel, bijna in tegenstelling tot de werken van Schoonhoven, die de kunst ook vernieuwde, maar waarbij rust en regelmaat een kenmerk waren. Maar beiden kunstuitingen waren tekenen van de tijd.

Hieronder het Trio van Willem Breuker in 1966

Experimenteren met geluid, vervolg

IMG_0338                                                                                                                          Muziekwerkjes in de klas. Dat was mijn bedoeling en het werkt.  De kinderen kiezen graag de muziekdoos om geluiden te gaan onderzoeken.

Bij een groep is een muziekhoekje ingericht met luister en doe activiteiten.  Voor de onderbouw leerkracht heb ik een houten doosje met ongeveer 50 kaarten met veel gezongen liedjes gemaakt. Elke kaart heeft een tekst en een passende afbeelding en op de achterkant een lesidee. De kleuren geven de thema’s aan. Op deze manier kunnen zowel de kinderen (zij herkennen het plaatje) als de leerkracht gebruik maken van de kaartjes en gaan de liedjes meer leven in de klas.

Experimenteren met geluiden

Peuters en kleuters moeten de gelegenheid hebben om te onderzoeken wat de eigenschappen van divers materiaal is (zacht,hard,ruw enz), of er geluid inzit en en hoe die geluiden ontstaan.

DSC_0213 DSC_0207 DSC_0208 DSC_0206 DSC_0200

Met kosteloos materiaal en gewone gebruiksvoorwerpen kom je al een heel eind. Voor school groep 1/2 heb ik een onderzoek doos samengesteld. Bedoeld om in de klas te gebruiken als een van de “werkjes”. Ik laat het dinsdag in de muziekles aan de kleuters zien. Daarna komt de doos in de klas. Ben nieuwsgierig of de kinderen werkelijk gaan onderzoeken.

DSC_0204 DSC_0203 DSC_0205 DSC_0198 DSC_0196 DSC_0199

Maken de kinderen een bellen armband? Stellen ze een mini drumstel samen? Ontdekken ze de klankkast voor het muziekdoosje? Hoe gebruiken de kinderen het elastiek? Ontstaan er rammeldoosjes? De “telefoon” vraagt wel om introductie. Doen de kinderen iets anders dan ik had verwacht? Hopelijk wel natuurlijk…Wordt vervolgd

Structuur in een liedje 2

tikigiki_abstract_element-009

De ingredienten voor muziek zijn: Tempo (langzaam/snel) Dynamiek (zacht/hard), Klankleur (timbre), Lengte (ritme) en Hoogte (Melodie) Ik noem het de basisbegrippen.

Om het simpel te zeggen gebruik je wat je nodig hebt en mengt de ingredienten in de Vorm (zinnen/delen/variaties).

Wanneer je een lied met de groep zingt kijk je met de kinderen (!) of er delen of zinnen te onderscheiden zijn. Zijn ze ook geschikt om te benadrukken? Gebruik hiervoor dan een van bovenstaande basisbegrippen.

Denk als voorbeeld even aan Vader Jacob. Duidelijke zinnen, herhalingen om wat mee te doen en de laatste zin zou een kind mooi op een trom of een xylofoon/piano kunnen spelen. (Klankkleur/melodie) Bij het melodie instrument moet je dan wel even op de juiste toonsoort letten. (C begintoon/ C G C =bim bam bom)

Op deze manier werken stimuleert kinderen om creatief om te gaan met muzikaal materiaal, op elk niveau van kleuter tot bovenbouw leerling. Hetzelfde kun je ook doen met instrumentale muziek, maar dat wordt vervolgd….

Ontdekkend leren

Deze week was er het mooie moment dat ik mijn kleinzoon (2 1/2 jaar) zag ontdekken hoe een muziekspel op de I pad werkte.

images

Hij had al diverse keren de vakjes , zoals bij een rekenblaadje, met veel geduld met zijn vinger opgevuld met een kleurtje (en tegelijkertijd klank: hoger, lager of hetzelfde). ’t Was vast een simpele puzzel zal hij gedacht hebben. Wanneer het hele blad gevuld was keek hij zeer tevreden. Ik liet hem de afspeelknop zien en het kunstwerk werd ook afgespeeld. Veel herrie.

Nadat dit een aantal weken goed gelukt was, keek hij wat verder. Vakjes opvullen wist ie nu wel. Hij tekende met zijn vinger over het vlak en hoorde een melodie. Hij stopte. Nog eens tekenen…weer een melodie die hij zelf met zijn vinger kon sturen. Hij was even heel stil, keek me aan, zuchtte diep en zocht toen snel een bekende puzzel op.

images

Welk spel? Pitch Painter van Morton Subotnick. een spel om te kunnen experimenteren met klank nog voordat je in de muziekles, vaste structuren krijgt aangeleerd.